Thời gian qua nhiều cá nhân khi bị xúc phạm trên mạng xã hội đã bảo vệ mình bằng việc tố cáo ra công an hoặc khởi kiện thành công.
Cùng với việc phổ biến của mạng xã hội, tình trạng nói xấu, xúc phạm cá nhân, tổ chức trên mạng cũng ngày càng gia tăng khiến các nạn nhân luôn bức xúc, thậm chí hoảng loạn. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách ứng xử đúng mực và hiệu quả.
Dạo một vòng trên các mạng xã hội như Facebook, Zalo… thấy những status có nội dung nói xấu, thóa mạ hay vu cáo nhau không phải là chuyện hiếm, kể cả nêu đích danh hoặc nói cạnh khóe. Có người sau một đêm ngủ dậy bỗng thấy mình thành “gái bán dâm”, “trai bao” với cả số điện thoại cá nhân đính kèm; lại có người tự dưng thành tội phạm, kẻ đồi bại, ngoại tình, tham nhũng… mà thủ phạm bêu xấu có thể là người quen biết, hoặc một cái tên “lạ hoắc lạ huơ”…
“Việc lên mạng phát ngôn là quyền tự do ngôn luận của mỗi công dân, nhưng phát ngôn như thế nào vừa thể hiện ứng xử văn hóa vừa không vi phạm pháp luật không phải ai cũng làm được. Có nhiều người lấy danh nghĩa tự do ngôn luận, đấu tranh chống tham nhũng để chửi bới, thóa mạ người khác. Cộng đồng mạng, nhiều người không nắm được vụ việc cũng tham gia bình luận như người trong cuộc”, luật sư (LS) Hoàng Hải Hà (Đoàn LS TP.Hà Nội) chia sẻ.
Gần đây nhất là trường hợp của người đẹp Thanh Hiền bị một tài khoản P.M.T liên tục đăng tải những thông tin chửi bới với mục đích bôi nhọ làm xấu hình ảnh cá nhân. Thậm chí còn nhắn tin đe dọa với lời lẻ lời lẽ tục tĩu thóa mạ vô cùng khó nghe. Trước sự việc trên, người đẹp Thanh Hiền đã có cách ứng xử vô cùng văn minh và được mọi người đánh giá cao. Cô viết tâm thư gửi cho kẻ xấu.
Với nội dung tâm thư ý nghĩa và không kém phần hài hước nên được cư dân mạng chia sẻ với tốc độ chóng mặt để nhanh chóng tìm ra chủ nhân tài khoản P.M.T.
Lập ngay vi bằng, tố cáo đến cơ quan điều tra
Vậy các nạn nhân bị bêu xấu trên mạng cần phải làm gì? Theo LS Hà, trước hết người bị xúc phạm cần thu thập bằng chứng thông qua việc yêu cầu Văn phòng thừa phát lại lập vi bằng những status hoặc bình luận có nội dung được cho rằng xúc phạm, gây ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của mình. “Việc lập vi bằng cần phải thực hiện ngay sau khi phát hiện có hành vi xâm phạm, vì nếu để lâu, những thông tin đó có thể bị gỡ bỏ, xóa dấu vết”, LS Hà khuyến cáo.
Người bị xúc phạm nên làm đơn tố cáo gửi cơ quan công an. Theo quy định, trong thời hạn 20 ngày hoặc chậm nhất là 2 tháng, cơ quan công an phải có văn bản trả lời. “Nếu kết luận của cơ quan công an xác định hành vi của người đưa thông tin lên mạng xã hội là bịa đặt thì tùy mức độ vi phạm, thiệt hại xảy ra để xử lý trách nhiệm hình sự, xử phạt hành chính người đưa thông tin. Nếu kết luận của cơ quan công an xác minh thông tin trên mạng xã hội là đúng, nhưng rơi vào trường hợp thuộc bí mật đời tư thì người bị xúc phạm vẫn có thể khởi kiện dân sự đòi bồi thường, buộc xin lỗi vì bị xâm phạm bí mật đời tư”, LS Chánh nói và cho biết thêm: “Các điều 34, 38 bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định đời sống riêng tư, bí mật cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Trường hợp thông tin cá nhân bị xâm phạm, gây ảnh hưởng đến uy tín, danh dự, nhân phẩm thì cá nhân liên quan có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại, yêu cầu người phát tán chấm dứt hành vi vi phạm, xin lỗi công khai”.
Tuy nhiên, có một thực tế là không ít trường hợp những kẻ nói xấu không dùng trang cá nhân, hay danh tính thật, mà lập một trang ảo để nói xấu, bôi nhọ người khác. Về điều này, theo LS Chánh: “Cơ quan chức năng giải quyết tin báo, tố giác tội phạm không dựa vào tên trên mạng để xác minh hành vi vi phạm, mà có nhiều biện pháp nghiệp vụ khác. Vì vậy, dù người vi phạm có sử dụng nick ảo hoặc tên người khác để che giấu thì vẫn có thể bị phát hiện, xử lý”.